verginin tarhı ne demek?

Verginin tarhı, vergi alacağının kanunlarda belirtilen matrah ve oranlar üzerinden hesaplanarak kesinleşmesini sağlayan idari işlemdir. Bir başka deyişle, devletin bir kişiden veya kurumdan ne kadar vergi alacağını belirleme sürecidir. Tarh işlemi, vergi idaresi tarafından gerçekleştirilir ve genellikle vergi beyannamesi üzerinden yapılır.

Tarh İşleminin Unsurları:

  • Vergi Matrahı: Verginin hesaplanmasına esas teşkil eden değerdir. Örneğin, gelir vergisi için gelir, emlak vergisi için emlakın değeri vergi matrahını oluşturur.
  • Vergi Oranı: Vergi matrahı üzerinden alınacak vergi miktarını belirleyen yüzdedir.
  • Vergi İdaresi: Vergi tarh işlemini yapmaya yetkili olan kurumdur (örneğin, Gelir İdaresi Başkanlığı).

Tarh Çeşitleri:

  • Beyana Dayalı Tarh: Mükellefin verdiği beyanname üzerine yapılan tarhtır. En yaygın tarh şeklidir.
  • İkmalen Tarh: Daha önce yapılmış bir tarhiyatta eksiklik veya hata tespit edilmesi durumunda yapılan ek tarhtır.
  • Re'sen Tarh: Mükellefin beyanname vermemesi veya beyannamesinin gerçeği yansıtmaması durumunda, vergi idaresi tarafından yapılan tarhtır.
  • Vergi Dairesi Tarafından Tarh: Vergi dairesinin resen veya diğer kaynaklardan elde ettiği bilgilere dayanarak yaptığı tarhtır.

Tarh işlemi, vergi alacağının doğması ve tahsil edilebilir hale gelmesi için zorunlu bir aşamadır. Tarh edilen vergi miktarı, mükellefe tebliğ edilir ve mükellef bu miktarı ödemekle yükümlüdür. Tarh işlemine karşı, mükellefin yasal itiraz hakları bulunmaktadır.

Kategoriler